Gewone Vleugelnoot

De Pterocarya fraxinifolia, ook wel de Gewone vleugelnoot genoemd, heeft een brede ronde kroon met groen geveerd blad. Heeft een vruchtbare vochtige grond nodig. Geschikt voor klei-, zand- en kalkrijke grond.

Pterocarya fraxinifolia of Kaukasiche vleugelnoot
De Pterocarya fraxinifolia is een snelgroeiende, middelgrote loofboom. De geslachtsnaam komt van de Griekse woorden pteron (vleugel) en karyon (noot). Karya is een oude Griekse naam voor de walnotenboom. Een paar halfronde vleugels op de noten zijn een onderscheidend kenmerk van deze boom.

Herkenbaarheid en gebruik
Na de voorjaarsbloei ontwikkelen zich in de vroege zomer kleine, groenvleugelige nootjes in de vrouwelijke katjes, die hangende snaren vormen. Ze rijpen tot een bruine kleur in de late zomer tot de vroege herfst. De noten rijpen weliswaar in de late zomer tot het vroege najaar, maar blijven in de winter vaak aan de boom hangen. Ze zijn in deze periode goed te zien tussen de samengestelde bladeren en de tot 50 cm lange snaren. De boom is dan te herkennen aan zijn naakte knoppen, vaak geflankeerd door kleine lichtbruine, geschubde bladeren.

Het is een bladverliezende boom in de walnotenfamilie, met een ronde, breed verspreide groeiwijze en samengestelde, oneven geveerde bladeren. Elk samengesteld blad bevat 7 tot 27 ovale tot langwerpige lancetvormige, scherp getande, glanzende donkergroene blaadjes met een onopvallende, geelgroene herfstkleur. De onopvallende, eenhuizige lichtgroene bloemen verschijnen in de late lente in hangende katjes. Vrouwelijke katjes worden ongeveer 50 cm lang en mannelijke katjes ongeveer 12 cm.

Voorkomens
Oorspronkelijk komt de Pterocarya fraxinifolia uit de Kaukasus, van Noord-Iran tot Oekraïne. Het staat daarom ook bekend als de Kaukasische vleugelnoot. De boom werd in 1782 vanuit Iran geïntroduceerd in Europa, Frankrijk, door botanicus-ontdekkingsreiziger Andre Michaux (Bean 1976). Het is de meest bekende vleugelnoot in de Europese teelt. Grote, oude bomen zijn te vinden op de Britse eilanden, vooral in het zuiden. Twee Dorset-tuinen, Melbury Park en Abbotsbury Subtropical Gardens, hebben een aantal bekende, zeer grote exemplaren waarvan wordt aangenomen dat ze uit de voorraad komen die rond 1845 werden geïntroduceerd door de diplomaat William Fox Strangways. De grootste in Melbury stortte in 2009 in. Twee jaar later bleek de grootste in Abbotsbury een uitgebreide schimmelinfectie te hebben en werd uit voorzorg gekapt.

Gebruik en groeicondities
De Pterocarya fraxinifolia is een grote boom tot 35 m × 2 m, met een diep gespleten, grijszwarte schors. De kroon is potentieel breed. De olijfbruine takken zijn eerst behaard, de knoppen zijn langwerpig en naakt. De boom wordt vooral gebruikt als sierplant in parken en stadstuinen. Hoewel het hout geschikt is voor multiplex, is het tegenwoordig niet van commerciële betekenis, afgezien van het incidentele gebruik voor het maken van lucifers. De bast van de schors wordt ook gebruikt voor het weven van hoeden.

De Kaukasische vleugelnoot geeft de voorkeur aan consistent vochtige bodems en ontwikkelt een uitgebreid wortelstelsel. De boom groeit op vochtige, leemachtige en kleigronden, meestal op vlakke plaatsen in de buurt van open water, vooral in rivierdalen nabij de Kaspische Zee. Ondanks deze voorkeurshabitat is de boom een droogtetolerante soort. Hij geeft de voorkeur aan volle zon, maar kan groeien in harde en verdichte bodems. De boom is gemakkelijk te kweken op middelgrote, goed doorlatende grond in de volle zon.