Japanse Notenboom

De Ginkgo biloba is een bladverliezende boom, ook wel de japanse notenboom genoemd. Hij groeit eerst smal, later meer gespreid. Het blad kleurt in de herfst geel. Kan tegen alle grondsoorten.

Japanse Notenboom (Ginkgo biloba)
De ginkgo is een zeer oude boom van de soort Ginkgoales. Een miljoen jaar geleden begon deze variëteit aan bomen uit te sterven en liet slechts een handvol scheuten in Noord-Azië achter. Tegenwoordig is de ginkgo het enige exemplaar in zijn soort! Aangenomen wordt dat het ongeveer 1000 jaar geleden voor het eerst in Japan verscheen en nu een integraal onderdeel is van het Japanse landschap. Door de vage ‘T’-vorm van zijn bladeren is de ginkgo sinds 1989 het symbool van de Japanse hoofdstad! Hij is te vinden op het Tokyo Metro-logo en veel Tokyo-parken zijn ermee bevolkt, zoals Meiji-Jingu Gaien, wiens paden omzoomd met ginkgo’s elk najaar veel fotografen aantrekken. Een boom met eetbare noten (ginnan genaamd), hij is te vinden aan een paar izakaya-tafels wanneer het seizoen komt om zijn fruit te oogsten. Ginkgo’s zijn ook tweehuizig, wat betekent dat er twee gescheiden geslachten zijn – sommige bomen zijn vrouwelijk en andere mannelijk, en de vrouwelijke bomen zijn berucht om de vreselijke geur die wordt geproduceerd tijdens het broedseizoen, in de herfst. Gelukkig hebben mannelijke bomen de voorkeur voor aanplant in de steden!

Fysieke beschrijving van de boom
Een ginkgoboom is piramidaal van vorm, met een zuilvormige, spaarzaam vertakte stam tot 30 meter hoog en 2,5 meter in diameter. De gespleten bast is grijsachtig, diep gegroefd op oudere bomen en heeft een kurkachtige textuur. Het lichtgekleurde hout, zacht en zwak, heeft weinig economische waarde. Waaiervormige ginkgo-bladeren lijken op de blaadjes van de haarmosvaren en worden gedragen op korte, spoorachtige maar sterk verdikte scheuten. De leerachtige bladeren zijn tot 8 cm lang en soms twee keer zo breed. Twee parallelle nerven komen elk blad binnen vanaf het punt van bevestiging van de lange bladsteel en vork herhaaldelijk naar de bladranden. De meeste bladeren zijn door een centrale inkeping in twee lobben verdeeld. Dof grijsgroen tot geelgroen in de zomer, ze worden goudgeel in de herfst, blijven tot laat in het seizoen aan de boom en vallen dan snel af. Microsporangia (stuifmeelvormende structuren) en vrouwelijke eitjes worden gedragen op afzonderlijke bomen. Stuifmeelkorrels worden door de wind naar de vrouwelijke bomen gedragen. Megasporangiate (vrouwelijke) bomen dragen gepaarde eitjes, die bij bevruchting uitgroeien tot geelachtige pruimachtige zaden van ongeveer 2,5 cm lang, bestaande uit een groot binnenste, nootachtig gedeelte omgeven door een vlezige buitenste laag.

Toepassingen en gebruik
Ginkgo wordt veel gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde. Tegen het einde van de 20e eeuw werd ginkgo-extract in veel landen populair vanwege zijn vermeende geheugenverbeterende eigenschappen, en de chemische bestanddelen van de plant worden onderzocht als een mogelijke behandeling voor de ziekte van Alzheimer. Er zijn verschillende soorten beschikbaar voor gebruik in het landschap, waaronder kolomvormige typen en andere die de voorkeur hebben voor een fijnere groeiwijze, een betere herfstkleur en andere gewenste eigenschappen. De gerijpte vlezige zaadbedekking heeft een zeer onaangename geur, vergelijkbaar met die van ranzig boter, waardoor de vrouwelijke boom minder populair is voor tuinbeplanting. De “noot” kan worden geroosterd en wordt op sommige plaatsen als een delicatesse beschouwd.